श्यामलाल पोखरेल

बुटवल, पुस १३ गते । पाल्पा तिनाउका पिताम्बर गाहा र रुपन्देही सैनामैनाका रामलाल पौडेलको मुख्य पेशा कृषि हो । बाउ बाजेको पेशा अगालेका गाहा र पौडेल कृषिमा लागेको लामै समय भयो । कृषिबाट जीविका चलाउंदै आएका उनीहरुले कृषिमा निर्भर भएका उनीहरुले अहिले माटो परिक्षण गरेर कृषिमा भविश्य खोजेका छन् ।

रुपन्देही उद्योग संघले यही पुस ५ गतेदेखि बुटवलमा जारी लुम्बिनी एक्स्पो २०८० अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार मेलामा बारीको माटो परिक्षण गरेका छन् ।
आफुहरुले खेती गर्दै आएको माटोमा प्रांगारिक पदार्थको मात्रा न्यून र अम्ला पन बढी भेटिएपछि उनीहरुले माटोलाई सुधार गरेर खेतीपाती गर्ने अठोट गरेका छन् । गाहा र पौडेल जस्ता १ सय ५३ जना किसानले बुटवलमा जारी लुम्बिनी एक्स्सोपोमा माटो परिक्षण गराएका छन् । उनीहरु सबैको खेतबारीको माटो परिक्षण गर्दा प्रांगारिक पदार्थको मात्रा न्यून र अम्ला पन बढी भेटिएपछि माटो सुधार गरेर कृषि पेशालाई थप व्यवस्थित गर्ने योजना बनाएका छन् ।

रूपन्देही र पाल्पाको खेतीयोग्य जमिनको माटो परिक्षण गर्दा प्रांगारिक पदार्थको मात्रा न्यून भेटिएको हो । व्यवसायिक रूपमा खेती हुदै आएको जमिनको माटो नमुना परिक्षण गर्दा प्रांगारिक पदार्थको मात्रा ज्यादै न्यून भएको पुष्टि भएको छ । माटो तथा मल परिक्षण प्रयोगशाला बांकेको प्राविधिक टोलीले माटोको नमुना परिक्षण गर्दा माटोमा प्रांगारिक पदार्थको मात्रा ज्यादै न्यून भएको बताईएको छ ।

लुम्बिनी एक्स्पोमा निःशुल्क माटो परिक्षण शिविरमा ल्याएका अधिकांस नमुनाको माटोमा प्रांगारिक पदार्थको कमी भेटिएको प्राविधिक टोलीले बताएको छ ।

माटो तथा मल परिक्षण प्रयोगशाला बांकेका प्राविधिक तिलक केसीका अनुसार १ सय ५३ वटा नमुना परिक्षण गरिएको छ । जसमा रूपन्देहीका विभिन्न स्थान तथा पाल्पाबाटसमेत किसानले खेत बारीको माटोको नमुना संकलन गरी ल्याएका थिए ।

किसानका बारी र खेतको माटोमा अम्लीय र क्षारियको जांच गर्दा न्युट्रलको मात्रा पाइएपनि अधिकांसमा अम्लीय माटो पाइएको हो । माटोमा पाईने खाद्य तत्व, पोषक तत्वको जांच गर्दा प्रांगारिक मात्रा ज्यादै कम भएको प्राविधिक केसीले बताए ।

नमुना परिक्षण गरिएको माटोमा प्रांगारिक पदार्थको मात्रा कम भएकाले माटो सुधार गर्न प्रांगारिक पदार्थ बढाउनु पर्ने प्राविधिक टोलिले बताएको छ । प्राविधिक टोलिका अनुसार फष्फोरसको मात्रा पनि कम पाइएको छ भने पोटासको मात्रा भने मध्यम रहेको छ ।
माटोमा प्रांगारिक पदार्थको मात्रा बृद्धि गर्नको लागि एकीकृत कृषि पद्धति अबलम्बन प्राविधिक टोलिले किसानहरुलाई सुझाव दिएको छ ।

कृषि विकास निर्देशनालय बुटवलको सह–आयोजना र माटो तथा मल परिक्षण प्रयोगशाला बाँकेको प्राविधिक सहयोगमा माटो परिक्षण गरिएको हो ।
माटो परिक्षणदेखि कृषि उत्पादन र कृषि सामाग्रीलाई रुपन्देही उद्योग संघले प्राथमिकता दिएकाले किसानहरु उत्साहित भएका छन् ।